این روزها روز شمار شیوع ویروس کرونا در کشورمان عدد بیش از هفت ماه را نشان میدهد یعنی در واقع از انتهای بهمنماه سال 98 که بخشهای مختلف کشور به تعطیلی کشیده شده و قرنطینه خانگی برای مردم آغاز شد تا سالجاری که کمکم و به تدریج فعالیتها دو مرتبه اما با رعایت پروتکلها و نصفه نیمه و شیفتبندی برخی مشاغل و همینطور تعطیلی گاه به گاه برخی دیگر ادامه پیدا کرد. اما این روند برای فعالیتهای فرهنگی ـ هنری قدری متفاوتتر بود کارهایی که با نفس گرم مخاطب سرو کار داشتند از سالنهای سینما تا پردههای نیفتاده تئاتر که منتظر مخاطب خود بودند. از تیر ماهی که اجراهای نمایشهای مختلف سالنهای تئاتر کشور دو مرتبه بازگشایی شد ما شاهد بحران حضور مخاطب در سالنها بودیم و تا همین امروز هم این شرایط ادامه دارد.
اما یکی از فعالیتهای خلاقانهای که عدهای از هنرمندان و سایتهای مختلف نمایشی در این مدت قرنطینه و حضور مردم در منازلشان راه انداختند یا قوت دادند، همین فعالیتهای تئاترهای مجازی از جمله پخش فیلم تئاترها با مجوزهای رسمی و همینطور پخش تئاترهای آنلاین بود که حال شامل تئاترهای خارجی و همینطور داخلی میشود.
در این مدت همین مخاطب فضای مجازی هم فراز و فرود زیاد داشته و در یک دوره مردم به سمت این نمایشها آمدند و این سؤال برای عدهای پیش آمد که نکند این نمایشها و فعالیتهای مجازی بتواند جای حضور مخاطب نفس به نفس با هنرمند را بگیرد چه اینکه تئاتر است و حضور رخ به رخ با تماشاگرش، تماشاگری که مدام حس خود را به هنرمند منتقل میکند، همینطور هم شد که خیلی از هنرمندان نقد زیادی را به این دست کارها اعمال داشتند و مطرح کردند که چنین نمایشهایی اصلاً یا نباید باشد یا اینکه نباید جای کارهای حضوری را بگیرد. در این شرایط بهترین کاری که میتوانستند عدهای هنرمندان انجام دهند همین اجرای نمایشهای آنلاین بود. به طور مثال عدهای از هنرمندان به مناسبتهایی در پردیس تئاتر تهران، عدهای در حوزه هنری با ارائه تعزیه و دیگر اجراها و برخی دیگر نیز در سالنهای نمایشی به کارهای آنلاین دست زدند، اینکه چقدر در شهرستانها و استانهای مختلف این فعالیتهای مجازی مورد اقبال قرار گرفته هنوز آمار دقیقی در دست نیست چرا که زمان زیادی از آن گذشته است اما در ارتباط با مخاطب این نمایشهای آنلاین و مجازی میتوان به برخی سایت فروش بلیت تئاتر از جمله سایتهای نمایشهای آنلاین مثل نمایش نت و تیوال مراجعه کرد که در این مدت مدام فعالیتهای خود را به روز کرده و همگام با مخاطب و هنرمندان
جلو آمدند.
ذائقه تماشای تئاتر آنلاین بین مخاطبان ایرانی ایجادشده است
سعید نوروزی مدیر مسئول تلویزیون اینترنتی نمایش نت در این باره میگوید: در حال حاضر امکان قرار دادن آمار دقیق بازدیدها وجود ندارد اما با توجه به اینکه پروژه تئاتر آنلاین و موضوع پخش فیلم تئاترها از سه سال پیش در پلتفرم نمایش نت قرار داشته، اینطور میتوانم عنوان کنم که به نسبت سالهای قبل تقاضای ما برای کارهای آنلاین بیشتر شده است. ضمن اینکه فرهنگسازی برای تماشای تئاتر به صورت آنلاین صورت گرفته است، ظرفیتها نیز از سالهای قبل برای این آثار بیشتر شده است.
بارگذاری دهها اثر تازه فیلم تئاتر در سایت تیوال
یکی دیگر از سایتهایی که به فعالیت مجازی در این مدت دست زد و تا پیش از این بیشتر به فعالیتهایی چون فروش بلیت تئاتر، کنسرت و سینما میپرداخت اما در دوره کرونایی دست به پخش فیلم تئاتر زد، سایت تیوال بود که خیلی هم خوب توانست بازار این عرصه را تا حدودی به دست بگیرد. محمد عمروآبادی مدیرعامل سایت تیوال در این رابطه به خبرنگار تئاتر فارس میگوید: خوشبختانه دراین چند ماه شرایط فیلم تئاترها خیلی خوب شده و در ادامه ارائه فیلم تئاترها بر روی تیوال دهها اثر تازه بر روی تیوال بارگذاری میشود و همچنان استقبال از این کارها زیاد است.
جای تئاتر و تلهتئاتر در تلویزیون خالی است
همیشه مطرح میشد که یک نمایش خوب با مخاطب آن همراه است و یکی از عناصر موفق و مهم تئاتر حضور مخاطب در صحنه است اما این دلیل نمیشود که در شرایط نبود مخاطب و کمبود آن یا شرایط استثنایی چون کرونا که شاید قبلتر اصلاً چنین تجربهای هم وجود نداشته، درب تئاتر تخته شود و دیگر چراغهایش هم خاموش شود شاید همین هنرمندان با کارهای آنلاین و پخش فیلم تئاترها در این ماهها توانستند چراغ تئاتر را روشن نگه دارند هر چند که این انتظار از صدا و سیمای کشور نیز میرود که در این عرصه ورود کند و به پخش نمایشهای تلویزیونی و تلهتئاتر بپردازد چیزی که جایش الان کاملاً در تلویزیون ملی خالی است.